Patrick Ronse over de commotie rond het kunstwerk van Sara Bjarland (Triënnale Beaufort)

Bjarland werkt graag met alledaagse voorwerpen die niet per definitie als mooi worden aanzien door mensen. Zij ziet containerparken als erg interessante plekken want voor haar zijn het de spiegels van onze maatschappij. Ze vindt er alles wat afgedankt is: verdroogde cactussen, kapotte luxaflexen en dus ook afgedankte stoelen van polypropyleen. Ze liet haar oog vallen op een type stoel, de Monobloc, een terrasstoel van het soort dat slechts enkele dollars kost in productie en die je bijgevolg overal ter wereld aantreft. Je kan er een aanklacht in zien tegen de wegwerpmaatschappij, maar zo is het werk niet bedoeld. De onverschilligheid waarmee de zaken bij het vuilnis worden gezet wordt door Bjarland omgezet in aandacht, in een scherpe blik. Daardoor creëert ze opnieuw waarde en dit wordt nog geaccentueerd door het materiaal dat ze gebruikt voor de sculptuur. Want Bjarland gebruikt verschillende media: vooral fotografie en in dit geval brons. Wie zijn kunstgeschiedenis kent weet dat de techniek van het stapelen frequent voorkomt. Kunstenaars zoals Tadashi Kawamata en Ai Weiwei hebben ook installaties gemaakt met stoelen die gestapeld worden. Wat Bjarlands werk zo uniek maakt is dat zij in haar stapeling een precair evenwicht zoekt waar doorheen de dood opnieuw het leven verschijnt. Het is een hoopvol werk dat ons een spiegel voorhoudt en ons in staat stelt om de wereld beter te begrijpen.

Op de grote stroom van reacties op haar eerste kunstwerk in de publieke ruimte reageerde de kunstenares geschrokken: ‘zoveel boosheid had ik niet verwacht . Ik heb zelf ook heel wat positieve reacties gekregen, maar jammer genoeg zijn die overstemd geweest op sociale media en in het nieuws’, aldus Sara Bjarland in De Standaard van 14 maart. Er zit een zekere tristesse in het werk (en dat zal wellicht menig passant storen) maar ook een poëtische schoonheid.

Slechte kunst laat de mensen onverschillig, maar goede kunst beroert. Sara Bjarland zit met dit werk dus wel goed. Zolang er reactie komt op de kunstwerken van Beaufort (en andere werken in de publieke ruimte) hoeven we ons nog geen zorgen te maken. We hebben nood aan dergelijke schurende werken: doe zo voort Sara Bjarland en alle kunstenaars die ons helpen om meer vat te krijgen op de wereld.

Beeld kunstwerk: Zana Bulteel - Bron: De Morgen online.